Ten sentido falar de ‘rei corrupto’?
Hai pouco tempo, despois de ler un titular sobre ‘a última do emérito‘, viume a cabeza un concurso para impulsar a estima da figura do rei entre a xente noviña: ‘Qué es un rey para ti?’. E, de xeito inmediato, unha resposta acorde cos últimos tempos da monarquía: un tipo de corrupto. Hei dicir que deseguida se me foi a idea da cabeza, non tanto por autocensura -que non digo que non houbera tamén algo diso- como por razoamento: non o tiña razoado, foi algo súpeto e podía non ser así. Ten sentido falar de ‘rei corrupto’?
Ou sexa, vaiamos por partes.
Para que quede claro de onde veu o tema, o de ‘Que é un Rei para ti?’ é un concurso adicado a promove a figura real entre os pícaros, concurso que se decide por unha redacción que se fai en niveis do ensino obrigatorio, e cun premio do que a parte fundamental é a visita ó rei.
Pasemos ó título da entrada ou á resposta repentina que se me veu á cabeza. Se miramos no dicionario da RAG (non por casualidade ‘Real’ Academia Galega), teremos a definición de xefe soberano que herda. Soberano úsase ademais como equivalente a rei, e nas acepcións indica -dun xeito algo redundante- que é alguén ou algo que exerce a autoridade suprema, que non está subordinado ou sometido a ninguén. Ou sexa, xefe por herdanza que non ten que rendir contas nin a Deus. Algo diso recolle a constitución española cando di no artigo 56.3 que ‘a persoa do rei é inviolable’ e ademais, ‘non está suxeita a responsabilidade’. Traducido a linguaxe normal é algo así como que o rei pode ser irresponsable e nin por esas poderlle chistar ninguén. Pola constitución, pode haber outro tipo de axustes legais, pero polo visto durante anos, esa interpretación campa polos seus respectos.
En canto a ‘corrupto’, o dicionario di que é algo que se botou a perder, mesmo moralmente, que alterou a súa natureza ou que perdeu a súa forma orixinal. Para o caso que nos ocupa, a natureza pode dicirse que cambiou no caso da abdicación, pero curiosamente séguese a tratar de ‘rei emérito’, co que o cambio real debeu ser pequeno, e ségueselle a tratar como antes, logo o cambio de natureza foi un espellismo. En canto ó de botado a perder… pérdese algo que se ten, pero se nunca se tivo responsabilidade, entón non ten por que importar a perda.
É dicir, definicións en man, non parece que se lle poda chamar corrupto ó rei, se non é responsable de si mesmo.
Poderíamos distinguir entre ‘cargo’ e ‘persoa’, o cargo de ser rei e a persoa que é rei. O cargo nace máis ou menos definido, e ata que non desapareza ou se cambie a definición, non hai máis que falar. Unha persoa pode corromperse, pero para o rei, polo seu cargo, sen responsabilidade, é indiferente a corrupción -como por outra parte se está a demostrar día tras día-. Logo non, estaba equivocado, ó rei non se lle pode chamar corrupto.
Coido que estou na liña de votación correcta, que diría Mario Vargas Llosa, pois o que se anda a decidir non é se o rei é corrupto ou non, senón se se pode facer algo con iso. E están a decidir que non, que non se pode. Facer nada. Saqueime un peso de encima.