A pel do bonito

A pel do bonito

Ía titulalo ‘A pel do bonito e outras historias’, pero a idea non trata de recompilar historias curiosas ou chamativas (é dicir, non era ese o tema importante), senón de salientar o espírito que hai detrás do conxunto delas. Ou sexa. bosquexar como o seu conxunto pode afectar á vida que levamos.

Imos. Dáse a circunstancia de que é verán. E que Ribadeo é un pobo de costa; a máis, pobo de moda. Unha persoa na peixería do supermercado, cunha longa cola, manda que lle pelen o bonito. A xente do pobo mírase unha á outra… Outra persoa -ou a mesma-, na mesma peixería, dilles ás peixeiras que teñan coidado ó limpar as luras porque quere as bolsas de tinta, non se lle vaian estragar. Pobres bolsas… Aqueloutra, noutro supermercado, quere falar coa encargada porque o pan que ela consume non está no lugar de sempre. Iría de vacacións… Parei de contar as veces que, hoxe e á miña vista, un coche se meteu nun paso de peóns estando cruzando alguén. Parece que medran os erros ó volante… Sigo? Historias semellantes nun lugar como o que é Ribadeo no verán, son frecuentes, cuns ou outros detalles. Aquí, normalmente, atribuídas a madrileños e non a lucenses, por exemplo.

Conste que teño amigos, madrileños e veraneantes en Ribadeo, que me din que sofren cousas polo estilo (aquí), aclarando por exemplo que en Madrid xa saben como actuar, onde e cando comprar para que lles resulte máis rendible en tempo, cartos e paciencia, etc. Pero aquí atópanse non só nun terreo descoñecido, senón tamén de fauna cambiante duns a outros días, o que aumenta o seu desconcerto.

Non creo que “os madrileños” sexan peores ou máis maleducados ca nós. De feito, non só moitos madrileños son postizos, nados noutros lugares, senón que tamén se poden observar con outras maneiras se estás de viaxe en Madrid. A máis de que en tódolos lugares cocen fabas, como o dito proclama ós catro ventos. Polo contrario, creo que veñen con outra mentalidade, que a nós nos parece avasaladora, e que de feito está a avasalarnos en máis dun sentido déanse / deámonos ou non conta nun momento determinado. Como nativos, coido que temos dereitos, e como avasalados, que os estamos a perder. Non é tanto algo do verán como algo que, con xerme no verán, vai quedando ó longo do ano. E non ten consecuencias ó estilo de colonización, senón tamén como xentrificación. É dicir, unha expulsión suave pero acelerada do centro urbano -que pasa a estar deseñado para a xente de fóra e ó seu estilo-, da nosa tranquilidade e das nosas costumes diarias, baixo o ímpeto da compra e os cartos -de fóra- que elevan os prezos de vivendas, cafés ou o que se poña por diante. Tamén, se fai patente noutras actitudes, como a diferenza entre o ver o pobo non como un espazo para vivir senón para beber e facer ruído e outras cousas que non fan tanto na casa e no lugar onde viven normalmente. Ou mesmo, na exportación da crispación do tráfico, do tempo dispoñible ou da insatisfacción vital, como unha secreción que se deixa no lugar e enmerda a quen alí (aquí) mora.

Claro que todo iso sería imposible sen unha primeira quintacolumna local que ó tempo que colle os cartos fai o (e fía ó) vostede e despexa o camiño de xente nativa. E, a medida que o proceso se agudiza, máis difícil é non só paralo, senón tamén cambialo facendo posible o aproveitamento do cambio para o conxunto da xente local. Costa do Sol, Baleares, Canarias… van por diante no proceso e indícano claramente: a compoñente do ‘turismo’ acompañou o desenvolvemento, pero non produciu un desenrolo maior e mellor que noutros lugares, senón máis ben, ó contrario.