Estatísticas de guerra
Na nosa modernidade, onde os mortos son estatística, as guerras son transmitidas e visibilizadas tamén por ese medio, as estatísticas. E hainas que presentan un balance de tanques feitos anacos, avións derribados ou persoas mortas, sen necesidade de facer unha presentación gráfica, senón sinxelamente achegando números. Números que soen ser abondo diferentes segundo as fontes, que cada bando ten que manter a moral e presentarse como os bos do conto. Ás veces, mesmo parece como se se puidesen eliminar tanques sen dispararlles, ou disparar e causar grandes danos materiais sen ‘vítimas civís colaterais’. O caso é presentar números. Números que complementan: para elevar os ánimos doutro xeito xa están as imaxes impactantes, moitas veces repetidas, que esquecen os números de estatísticas ós que irían asociadas, e mesmo ás veces esquecen que foron tomadas noutro lugar e tempo: estamos a falar de estatísticas ou de imaxes, non de veracidade.
Ó tempo que as estatísticas e as imaxes da guerra saen fóra, tamén se poden producir estatísticas (e imaxes) dende fóra sobre a guerra. Ilustrativas dunha realidade máis achegada, máis nosa, se non estamos implicados directamente como sociedade librando a guerra. Estaba pensando en cousas como as estatísticas de número de asistentes ás concentracións pola paz. Estaba pensando nunhas concretas, ás que vou, os xoves dende que comezou a invasión da Ucraína. Porque se di invasión, non guerra, non?
Volvendo ó tema, de xeito aproximado, en oito edicións da protesta que van, o primeiro día (xusto unha semana despois do comezo) a xente non se deu decatado -algo normal- e houbo que considerou que era pouca asistencia. O segundo a xente duplicouse. Polo que estimo un erro de táctica (o xeito no que se fixo ese segundo día) e coa colaboración do mal tempo, a participación comezou a baixar, semana tras semana, reducíndose na oitava edición -aúltima cando isto escribo- a só unha fracción da primeira vez.
Vale… resulta que na segunda semana de guerra foi máis ou menos cando máis medo se pasou pola posibilidade dunha guerra nuclear. Logo, a cousa foi a menos. Tamén foi cando máis énfase se puxo nos efectos posibles da suba do gas, e aínda non chegara a disrupción mental que supuxo a entrega virtual do Sáhara, outra guerra máis. Despois a guerra foi relativizándose, non tanto en intensidade como en efectos sobre a nosa vida diaria. Con altibaixos, o temor nuclear cotiza á baixa, os combustibles fósiles baixaron o prezo ‘á vista’, a electricidade o mesmo, os refuxiados están máis invisibilizados polo momento e sen eleccións en curso que puideran axitar as augas, e así sucesivamente. Por exemplo, pasaron as máscaras (o poder quitalas, abondo máis que as comisións á súa conta) a ter unha importancia relativa maior que a guerra, que volve a estar lonxe. Iso explicaría a baixada de asistencia ás concentracións pola paz abondo máis que o que se podan convocar mellor ou que teñan un ou outro formato.
De calquera xeito, as estatísticas poden servir para medir o impacto de algo. No caso da guerra, da invasión rusa de Ucraína, a máxima asistencia ás concentracións no noso concello, Ribadeo, situouse nun 2% da poboación do concello. Evidentemente, moita máis xente quere a paz (asumindo que non toda), pero, ata que punto se quere? Querer a paz non significa ter que ir, si ou si, a unha concentración, pero iso, a manifestación sobre o que se quere a paz, lémbrame o conflito entre Lutero e a Contrarreforma: a contraposición das concepcións relixiosas elucubrando sobre se ‘a fe sen obras é unha fe morta’ ou a idea ‘dádeme obras, que eu vos darei a fe’. Por certo, contraposición que levou a unha longa e cruel guerra da que se aproveitaron outros intereses. Non, cando nalgueres hai guerra, remata afectándonos a todos, aínda que pareza lonxe.