As pandemías son cíclicas. Dende tempos inmemoriais nas facultades de Medicina ensínase o sistema sanitario para controlalas. Dende o axente causal, ata as súas consecuencias socio-sanitarias, pasando polos mecanismos que evitan o contaxio, os rebrotes e as novas ondadas.
O medo é persoal pero transferible. Especialmente cando se basea no principio de incerteza. Tal, está no centro do triángulo que o compoñen: Ausencia de tratamento causal -vacinas ou seros autoinmunes-. Desconfianza polo espazo que deberían ocupar os expertos e ocupan os políticos como arma arroxadiza. O destino que sinala unha segunda onda cun virus máis patóxeno. -ver os “brotes” en Irán, China, Alemaña, América e … a gran incógnita: África.
Pero deberiamos reflexionar. Hai moitos galegos que viven en Madrid e Barcelona. Agardan o verán para volver ás súas orixes. Precisamente por ese xeito de ser que nos fixo emigrar das nosas parroquias ás grandes cidades, sen nunca deixar de sentirnos galegos, sen deixar de sentirnos fóra dos nosos fogares, polo tanto contando os meses e os días que quedan para volver ao noso lar. .
En marzo de 1934 podía lerse nunha prestixiosa publicación dos galegos en Madrid. “Xa vedes que mantemos vivos os sentimentos de gratitude que a nosa querida terra soubo inculcar en nós e que mantemos os nosos esforzos fieis a eles”.
Lembremos que foron aqueles galegos ausentes os que tiveron a visión crítica necesaria para, ó volver, poñer a semente doutra actitude. “Portugal e Galicia, dentro da zona atlántica, ven morrer o sol. Galicia resignouse a vivir pola noite baixo o romanticismo da lúa. Portugal non se contentou con ver o sol caer nas augas mariñas e emprendeu así unha viaxe soñadora onde verqueu a súa acción e foi tras do sol “.
Para os galegos, volver á terra é tanto como respirar. Pero Galicia carece dos coñecementos e actitudes que os seus fillos acuñaron lonxe e que invisten cando volven, dando lugar a impulsos que moven conciencias sociais latentes.
O noso verán 2020 debe ser hospitalario. Agarimoso cos que pasan o ano pendentes da súa comarca, concello, parroquia, amigos e familiares. Ser galego non é só identidade, é unha forma de estar no mundo. Unha válvula de escape que algúns empregamos, pechando os ollos e voando en momentos terribles como ese país vasco no que os nenos ao escoitar un boom, non pensaban nun foguete de feira, xa se acostumaran ao estourido das bombas. E pregúntome. Como o tería levado se unha pandemia me impedise volver á miña Mariña por razóns de epidemia e medos de veciñais? E digo isto a sabendas. Nunha reunión veciñal dixéronme que me deberían sinalar para que me abstivese de volver, non fora causa para un ataque de ETA que cobrara algunha vida no edificio onde a maioría non eran, nin son galegos.
Debemos, máis que nunca, acoller aos que volven este verán. Necesítano e demandan a nosa cultura, lingua e formas de vivir. Debemos compatibilizala coa Pandemia. A estilo Mariñán, sen aglomeracións, con eses espazos xenerosos que se atopan entre praias, soutos, fragas e portos. Aínda que temos que renunciar a festas con grandes orquestras que, ao contrario que Variedades ou Píndaros, son máis un espectáculo de luz e son para multitudes, que música.