Tras enterarme e invitarme copio (con pequenos comentarios engadidos ás fotos e o posicionado aéreo) nunha vez tres entradas do blog Mondigo, do IES Gamallo Fierros. Un lugar máis aconsiderar tanto polo interese cultural como para incluílo en rotas turísticas, por exemplo:
As fádegas, pisadas do encanto
O primeiro petróglifo de Ribadeo e o primeiro podomorfo da Mariña.
As Anzas, parroquia de Cubelas (Covelas)-Ribadeo, no antigo camiño
que ía de Salcedo ás Anzas, ao carón do río Grande, no lugar coñecido
como As Fádegas, moi preto do castro das Pumaregas, foi noticia polo
descubremento de petróglifos (gravados feitos en pedra ao aire libre): podomorfos e cazoletas. Dos que falaremos en vindeiros días.
Este ben cultural foi incluido no inventario de Xacementos
Arqueolóxicos da Dirección Xeral do Patrimonio, co nome de “As
Fádegas-as pisadas do encanto”, coa clave GA27051023, trala inspección
do xacemento polos técnicos do Servício de Patrimonio (data: 15 de
xuño de 2011 ).
Por su posto que As Fádegas ten a súa lenda: Nunha
rocha á beira do río habita un Encanto, unha moza fermosa e loira que
deixou as pegadas dos seus pés na laxe do camiño. Polo S. Xoán a moza
aparéceselles aos que pasan por alí amosando a súa fermosura e mailos
seus tesouros así como unha galiña coa súa rolada de pitos de ouro. A
beleza da moza ou a cobiza do ouro, fai que a xente se achegue á rocha, o
que provoca o seu encantamento, ficando para sempre no interior da
rocha”.
Os petróglifos constitúen a expresión máis
característica da arte rupestre galega. Un petróglifo é un gravado feito
sobre as rochas ao aire libre; son plasmacións de diferentes motivos
gravados nas rochas por mor dunha técnica que conxuga o picado e maila
abrasión para delimitar sucos ou concavidades que configuran as
representacións.
A súa tipoloxía é ampla e variada, pero pode resumirse en dous tipos:
figurados (antropomórficas e animalistas) e non figurados, entre os que
destacan os podomorfos e cazoletas das Fádegas.
As pisadas, pasadas, pegadas ou podomorfos (plantae pedum)
é un dos tipos de petróglifos máis intrigantes e menos estudados de
Galicia. Estas gravaduras de As Anzas (Cubelas) reciben o nome de “As
pisadas do encanto”, situadas nunha zona coñecida como As Fádegas. Nesta
rocha hai polo menos catro pegadas de pé (segundo Patrimonio), con
distintas medidas: 50, 43, 41 cm. A que se debe este motivo na
Prehistoria? Hai moito debate… a veneración das divindades, espíritus
dos antepasados, símbolo de ofrenda e devoción, a toma de soberanía por
parte dos homes, boa sorte para a caza, búsqueda da fertilidade
feminina… No vindeiro artigo: as cazoletas.
Rematamos a información dos petróglifos das Fádegas (As Anzas-Cubelas), cun tipo de petróglifos coñecidos co nome de cazoletas ou cazoliñas.
Denomínase cazoleta a un oco artificial excavado na superfície
dalgunha rocha, xeralmente semiesférica. Son motivos rupestres moi
frecuentes, en tódalas épocas e latitudes.
Nas Anzas hai dúas cazoletas de 12 e 16 cm de diámetro. Son múltiples
as hipótesis sobre a funcionalidade das cazoletas: as cazoletas
poderían haber sinalado un espazo sagrado prehistórico, recipientes para
ofrendas, lugares para recoller a chuvia vinculada ó mundo ritual,
símbolos de carácter sexual feminino, receptáculos de sacrificios,
cartografías…
Emilio Piñeiroa Lozano
 |
| O lugar, nas Anzas |
 |
| Podes comprobar a túa pegada e comparar … |
 |
| Non é tan clara como a anterior, pero … |
 |
| Vista do sigpac da zona. O lugar sería na cruz; a estrada na parte superior esquerda, LU.133, a estrada Reme-Vilamar |