Hai unhas semanas, sobre o ‘Porto Meeting‘, deixei no blog o artigo ‘Unha xuntanza no Porto‘. Como complemento, algo que puxen no documento etherpad da xuntanza para contribuír nun post no blog de Wikimedia España (publicación que que logo traducín), e que agora deixo tamén aquí, xa pasado ó galego.
Recensións das xuntanzas
Antonio Gregorio Montes, Galipedia
Boa compañía, temática Wikimedia, bo tempo e Porto. Como adoita ocorrer nas reunións de Wikimedia, o bo ambiente eclipsa o tema, mentres se establecen relacións que, agardamos, darán froitos máis adiante de diversas maneiras, beneficiando á comunidade no seu conxunto e aos participantes individuais.
Un cambio tardío, a introdución dun día cero e a compra de billetes para a viaxe dificultáronme a asistencia ás dúas sesións dirixidas por José Ramón Pichel, sobre aplicacións técnicas para medir distancias entre linguas e o galego como lingua minoritaria, pero non minoritaria.
O primeiro día (día 1) comezou coa apertura da reunión por parte de diversos representantes, incluído o reitor da Universidade e o presidente de Wikimedia PT. Como nas outras presentacións, empreguei o audio como referencia, aínda que as miñas gravacións de audio -subidas e incorporadas á páxina de Porto meeting- tenden a estar entre terribles e catastróficas…
Continuou cunha presentación de traballos moito máis no ámbito da lingüística que no das wikis de Wikimedia, e especialmente en portugués, coa única excepción de dous en galego e un en inglés.
Estes traballos esbozaron unha liña de actuación que comezaba cunha revisión do estado da cuestión en lingüística, destacando o avance paralelo do coñecemento da lingua e a etnografía, a intersección entre as persoas e a natureza. Chamoume a atención unha pregunta formulada no campo da lingüística pero interpretábel dun xeito moito máis amplo: que ten que experimentar un profesor para poder ensinar?
A introdución aos atlas lingüísticos de Asturias tamén repasou algúns conceptos relacionados coa lingua e a visualización do seu status. En certo xeito, esta presentación serviu de ponte cara á seguinte, relacionada coa valorización dunha lingua, o mirandés, proporcionándolle un dicionario.
Unha videoconferencia baseada no Galizionario, gl.wiktionary, xerou certa controversia entre os presentes, incluído eu. Ao mesmo tempo, destaco a mención lateral do concepto de “mellora continua”, aplicable ao mundo Wikimedia.
O conxunto das dúas últimas sesións deixou dúas intervencións conceptualmente moi distantes. A primeira, sobre dereito, acceso aberto e lingua, resultou ser sobre todo un recordatorio dun conxunto de táboas nas que operamos e que, polo tanto, debemos ter en conta. A segunda, sobre a creación dunha norma ortográfica para o mirandés, foi unha recompilación histórica que destacou a denominación e a creación dun marco de escritura para unha lingua sobre a que os seus propios falantes dicían cousas como se non tivese nome (“atravessada”) e non tivese escrita.
Segundo día: Comezou cunha sesión sobre lexicografía e formas de tratamento actuais e en desenvolvemento. Chamoume a atención o número de 15 000 lexemas como un punto de inflexión que nos permite aproveitar o contido recollido e mellorar o conxunto. Relacionado, unha presentación tiña como obxectivo actualizarnos sobre Lingua Libre e o seu ecosistema, cun foco de exemplo na axuda á recuperación da lingua asubiada occitana a partir do silbo gomero.
Despois do café, a preservación da diversidade lingüística con plataformas WM marcou outra liña de acción utilizando ferramentas como Spell4Wiki, orientadas a este propósito e diferentes, pero complementarias, doutras como Lingua Libre. A nosa coñecida Txikipedia lembrounos que o futuro está nos mozos e que a forma en que a xente se conecta é fundamental.
O traballo da xornada concluíu cunha mesa redonda na que se abordaron as razóns das linguas minoritarias. O debate merece unha discusión á parte. Baseándose en ideas xa aceptadas teoricamente, cada un dos casos presentados, desde o éuscaro e o galego ata o mirandés e o estremeño, é diferente, cos seus propios problemas e oportunidades. Cada lingua e wiki asociada está nunha fase diferente e ten diferentes recursos para abordala…
Tanto a comida como a viaxe a Miranda ofreceron unha oportunidade para coñecer e intercambiar ideas, que non se perderon. Por suposto, ademais dos aspectos culinarios e paisaxísticos, respectivamente.
O traslado do Porto a Miranda do Douro, a pesar da continuación do encontro, marcou unha segunda fase, tras establecer contacto entre os participantes e abandonar a cidade para o maior relax de Miranda. Así, o formato do informe tamén debe cambiar. As dúas primeiras actividades foron versións doutras xa presentadas no Porto, sobre lingua libre e a presentación das catro comunidades minoritarias. Non obstante, o cambio de formato da actividade (inicialmente, pensando en 10 minutos de presentación por idioma) fomentou unha abordaxe radicalmente diferente. Ao mesmo tempo, ao dirixirnos á comunidade wikipedista e non ao idioma, falabamos máis de nós mesmos, co foco que iso supuxo. A sesión prolongouse, o que resultou nunha especie de fusión coas seguintes sesións. Non se definiron solucións nin colaboración estratéxica, pero deixouse aberta a porta a unha discusión informal durante a visita a Miranda e a cea, con algúns desexos proxectados cara ao futuro, á espera da súa realización.
A xornada concluíu cunha familiarización coa lingua mirandesa, integrando música e danza na reunión, e deixando para o domingo actividades máis propicias para a reintegración na vida normal baseadas na perspectiva mirandesa.