Fermosos vestixios mariñáns
Cunqueiro dixo que era moi difícil facerlle unha foto a un galego sen que non apareza o románico. Algúns podemos engadir que no Cantábrico galego non é posible unha instantánea sen o mar.
No meu pobo queda aquela construción cadrangular que se ve ao ir andando dende A Fontiña ata a praia de Cubelas; hoxe abandonada a súa función de viveiro de marisco. Tivo a súa orixe no tráfico de langosta cara a Francia. Así, en agosto de 1881 publicouse que 160 000 exemplares deixaran aos vendedores franceses un beneficio de entre 9 e 11 francos por cada langosta galega do Cantábrico.
Será no ano 1901 cando Benigno López e Francisco Sánchez, de San Cibrao, inicien as negociacións coa Axudaria da Mariña de Viveiro e o Concello de Cervo, para construír unha cetácea de marisco -cría e viveiro- con acuse de recibo do Ministerio de Mariña, que solicitará memoria e plans ao concello. Feito que coincide coa solicitude da mesma natureza dunha cetárea en Burela.
A fermosa construción foi atendida por Arsenio Otero, un mariñeiro da tripulación do “Calista”, comandado polo meu tío Manolo de Rego. Dende o alto da muralla, a xuventude aprendimos a tirarnos de cabeza nos baños estivais, mentres se esperaba que o camión que recolleu o marisco o levase ás históricas cetáreas de Rinlo, as máis antigas de Galicia -1904- que acumulaban todas as langostas de A Mariña.
As cetáreas son un vestixio de vellos viveiros; floreciente negocio que cría, conserva e vende langostas; resposta tamén gastronómica en España, desprezada polos habitantes da costa, pero apreciada pola nova cociña urbana que non pode concibir unha boa mesa sen un prato de marisco no que sobresaen estas pezas de auga fría e batida.
Por iso, entre as obras públicas do franquismo que adoitaban celebrar a súa efeméride “golpista”, o 18 de xullo de 1952 inaugurouse a cetárea de Morás, por iniciativa do Sindicato Pesqueiro, que funcionará como cooperativa dentro da Confraría de pescadores situada en San Ciprián.