Progreso e pobreza
Hai polo menos dúas cuestións sobre as que non se arroxa toda a luz precisa para concienciar o exercicio da solidariedade na sociedade civil, ou quizá por motivos perversos evitando que desde a sociedade civil se inste aos poderes públicos para que traten a pobreza como a primeira e máis grave enfermidade social instalada no noso mundo.
Vivir en Europa nunca foi patente de corso fronte aos catro xinetes do apocalipse. A medida que nos fixemos máis civilizados e urbanizados, a pobreza era unha lacra de fracaso a ocultar. E así me vou a referir a documentos que coa desculpa de combater a denominada mendicidad, trataban de encubrir unha pobreza miserablemente vergonzante que amosaba o fracaso do sistema e as desigualdades instaladas na sociedade.
Con data 19 de xuño de 1912, recíbese en e desde todas as provincias españolas o disposto por S.M. o Rei para a represión da mendicidad. “Que os esmoleiros ambulantes que imploran a caridade nas poboacións, estradas e camiños sexan detidos polos Axentes da Autoridade e albergados nos Centros benéficos correspondentes”. “Que se consideren caducadas desde esta data todas as autorizacións concedidas aos pobres para implorar a caridade pública”. Son algunhas das doce disposicións de obrigado cumprimento.
Isto que parece afastado- máis de cen anos- volve estar presente, e así cito textualmente: a crise triplica os atendidos polos bancos de alimentos”. O exposto ademais de sobrecogernos, sinala os motivos polos que determinadas superficies da alimentación, solicitan o 0.2% do valor na compra para atender tales bancos. Pero o máis difícil de aceptar é “moitas persoas nunca antes acudiran”. Desde Cáritas advirten que tal situación tan só acaba de empezar, ou que mentres as cifras de contagios e mortes pola pandemia van en descenso grazas a medidas como a vacunación, a crise social e económica avanza.
España, cun 20,7% de persoas en risco de pobreza, sitúase como o quinto país europeo con máis pobreza e o terceiro a continuación de Rumanía e Bulgaria en pobreza entre os menores de 16 anos.
Como se pode compaxinar o concepto de progreso coa existencia de 9,6 millóns de pobres? Que falla no modelo económico e laboral desta España?. Sen dúbida a precariedade, as desigualdades e os nichos de emprego tan dependentes do turismo, en consumo interno e a movilidad entre territorios, que han ter que pecharse perimetralmente polas cifras de morbilidad e mortalidad pandémica. Incluso nosa Galicia mostra esa desigualdade de case 6 .000 euros anuais entre “podentes e pobres”
Pero o que máis me preocupa. Progreso é progresar. Que os nosos fillos vivan mellor que a nosa xeración. Que todos podamos acceder aos bens, servizos, equipamientos e renda para evitar caer na “mendicidad vergonzante”. Non é máis progresista o que milita na esquerda. É máis progresista o que loita e crea fontes de riqueza para que todos caibamos na dignidade cidadá.